معرفی کتاب :
عاشقانه های مصر باستان
ازرا پاوند ، نوئل استک ، هیوز فولر
ترجمه عباس صفاری
انتشارات مروارید
----------------------------
برای من خواندن این کتاب همچون رویا بود. خودم را در عمق تاریخ و در کنار عشاق اساطیری احساس میکردم . احساسی که خواندن این اشعار در من پدید می آورد همچون غزلی عاشقانه در کنار دختری از مصر باستان بود ، عشقی که سه هزار و پانصد سال قدمت داشت ، تجربه ای بدیع و لذت بخش . قسمتی از پیشگفتار این کتاب رو بصورت خلاصه با هم می خوانیم :
تاریخ نگارش اشعار این مجموعه باز می گردد به هزار تا هزار و پانصد سال پیش از میلاد مسیح و پیش از رواج مذاهب ابراهیمی در اروپا و خاور میانه. در دورانی که تمام تمدنهای عمده جهان در سیطره ادیان اساطیری است و هر بخشی از جلوه های طبیعت و هستی را یک ایزد یا ایزد بانو نمایندگی و سرپرستی می کند ، مذاهبی که خود نوع تکامل یافته ادیان و باورهای انسان بدوی بودند و ریشه در ترس ها و پدیده های ناشناخته و تعریف ناپذیر دنیای ما قبل تاریخ داشتند. با ظهور ادیان ابراهیمی در شمال افریقا و خاور میانه و گسترش سریع آن در سرزمین اروپا ، خدایان ، ایزد بانو ها و قهرمانان اساطیری یک به یک از عرش به زیر می آیند و جای آنها را پروردگار واحدی که که قدرت و خصایل تمامی آنها را در خود دارد پر می کند...
این ادیان با فاصله ای چند صد ساله از یکدیگر ، تعریف نوینی از آفرینش و انسان ارایه میدهند و در نتیجه عملکرد و رفتار انسان باید با تعریفی که از او ارایه شده منطبق باشد.
یکی از مهمترین موارد دگرگونی رابطه زن و مرد است . برای عشق که قدرتمند ترین عامل پایداری و بقای رابطه است و ذاتا از هرگونه مرز پذیری و محدودیت می گریزد محدودیتهای جدیدی شکل می گیرد.
از آنجا که شعر عاشقانه بر پایه عنصر عشق شکل میگیرد ، با دگرگون شدن زمینه های اجتماعی و فرهنگی این جوامع ، این ژانر دچار رکودی چند صد ساله می گردد تا اینکه پس از قرن ها ، جلوه هایی از عواطف و احساسات را در اشعار عاشقانه عرفانی اروپا و خاور میانه باز می یابیم.
شعر عاشقانه در ادواری که اخلاق جدید نیازی به آن احساس نمی نمود در بخشهایی از جهان ، همچون چین ، هند وژاپن که از حوزه نفوذ اخلاق ادیان ابراهیمی دور مانده بود ، همچنان رواج و محبوبیت خویش را حفظ کرده بود. در اروپا زمینه ی فرهنگی و اجتماعی این شعر که ریشه در شعر ارتیک جهان باستان دارد در قرن هجده و نوزدهم فراهم می گردد. اما به گفته اوکتاویو پاز شاعر و نظریه پرداز مکزیک ، شعر عاشقانه ی اروپا در آن دوره بیش از آنکه ارتیک باشد ، اعتراضی به معیارهای اخلاقی حاکم بر این جوامع است که به سرسختی تمام راه را برای ابراز عواطف و احساسات برآمده از تجارب عاشقانه سد کرده است. در نتیجه شعر عاشقانه در بستر جدیدش می کوشد با حمله به معیارهای سنتی ، روزنه ای به این چشم انداز ممنوع بگشاید. همین نوع نگاه و بر خورد را در فاصله ای چند صد ساله از اروپا ، در ایران و در شعر فروغ نیز می بینیم.
از تمدنهای باستانی متون و اشعار قابل توجهی بر جای مانده است . اما به استثنای چن شعری از سومر و بابل که به زمان ما رسیده هیچ مجموعه ای به قدمت عاشقانه های مصر باستان نیست. اشعاری که به نحو غافلگیر کننده ای ، امروز نیز شاداب و با نشاط و مدرن است.
-------------------------------------
چون اشعار این کتاب به فارسی ترجمه شده و غالب شعری خودش رو از دست داده ، برداشتی آزاد از شعری از این کتاب رو در زیر می نویسم :
پرستو به نغمه می خواند سپیده دمان
و من نگران که سپیده چه زمان رنگ می بازد؟
آنگاه
شب فرخنده من به سر خواهد رسید
با معشوقه ای که در بسترم آرمیده است
و هرگز نخواهی دانست
که چه سروری در من جاریست
آن هنگام که در گوشم به زمزمه می خواند:
همواره با تو خواهم ماند
و دست در دست هم
از تمام کوچه های زیبا می گذریم.
و می دانم که در نگاهش
من برترینم
در میان زنان زندگیش
و میدانم که دیگر اندوهی به قلبم راه نخواهد یافت
عاشقانه های مصر باستان
ازرا پاوند ، نوئل استک ، هیوز فولر
ترجمه عباس صفاری
انتشارات مروارید
----------------------------
برای من خواندن این کتاب همچون رویا بود. خودم را در عمق تاریخ و در کنار عشاق اساطیری احساس میکردم . احساسی که خواندن این اشعار در من پدید می آورد همچون غزلی عاشقانه در کنار دختری از مصر باستان بود ، عشقی که سه هزار و پانصد سال قدمت داشت ، تجربه ای بدیع و لذت بخش . قسمتی از پیشگفتار این کتاب رو بصورت خلاصه با هم می خوانیم :
تاریخ نگارش اشعار این مجموعه باز می گردد به هزار تا هزار و پانصد سال پیش از میلاد مسیح و پیش از رواج مذاهب ابراهیمی در اروپا و خاور میانه. در دورانی که تمام تمدنهای عمده جهان در سیطره ادیان اساطیری است و هر بخشی از جلوه های طبیعت و هستی را یک ایزد یا ایزد بانو نمایندگی و سرپرستی می کند ، مذاهبی که خود نوع تکامل یافته ادیان و باورهای انسان بدوی بودند و ریشه در ترس ها و پدیده های ناشناخته و تعریف ناپذیر دنیای ما قبل تاریخ داشتند. با ظهور ادیان ابراهیمی در شمال افریقا و خاور میانه و گسترش سریع آن در سرزمین اروپا ، خدایان ، ایزد بانو ها و قهرمانان اساطیری یک به یک از عرش به زیر می آیند و جای آنها را پروردگار واحدی که که قدرت و خصایل تمامی آنها را در خود دارد پر می کند...
این ادیان با فاصله ای چند صد ساله از یکدیگر ، تعریف نوینی از آفرینش و انسان ارایه میدهند و در نتیجه عملکرد و رفتار انسان باید با تعریفی که از او ارایه شده منطبق باشد.
یکی از مهمترین موارد دگرگونی رابطه زن و مرد است . برای عشق که قدرتمند ترین عامل پایداری و بقای رابطه است و ذاتا از هرگونه مرز پذیری و محدودیت می گریزد محدودیتهای جدیدی شکل می گیرد.
از آنجا که شعر عاشقانه بر پایه عنصر عشق شکل میگیرد ، با دگرگون شدن زمینه های اجتماعی و فرهنگی این جوامع ، این ژانر دچار رکودی چند صد ساله می گردد تا اینکه پس از قرن ها ، جلوه هایی از عواطف و احساسات را در اشعار عاشقانه عرفانی اروپا و خاور میانه باز می یابیم.
شعر عاشقانه در ادواری که اخلاق جدید نیازی به آن احساس نمی نمود در بخشهایی از جهان ، همچون چین ، هند وژاپن که از حوزه نفوذ اخلاق ادیان ابراهیمی دور مانده بود ، همچنان رواج و محبوبیت خویش را حفظ کرده بود. در اروپا زمینه ی فرهنگی و اجتماعی این شعر که ریشه در شعر ارتیک جهان باستان دارد در قرن هجده و نوزدهم فراهم می گردد. اما به گفته اوکتاویو پاز شاعر و نظریه پرداز مکزیک ، شعر عاشقانه ی اروپا در آن دوره بیش از آنکه ارتیک باشد ، اعتراضی به معیارهای اخلاقی حاکم بر این جوامع است که به سرسختی تمام راه را برای ابراز عواطف و احساسات برآمده از تجارب عاشقانه سد کرده است. در نتیجه شعر عاشقانه در بستر جدیدش می کوشد با حمله به معیارهای سنتی ، روزنه ای به این چشم انداز ممنوع بگشاید. همین نوع نگاه و بر خورد را در فاصله ای چند صد ساله از اروپا ، در ایران و در شعر فروغ نیز می بینیم.
از تمدنهای باستانی متون و اشعار قابل توجهی بر جای مانده است . اما به استثنای چن شعری از سومر و بابل که به زمان ما رسیده هیچ مجموعه ای به قدمت عاشقانه های مصر باستان نیست. اشعاری که به نحو غافلگیر کننده ای ، امروز نیز شاداب و با نشاط و مدرن است.
-------------------------------------
چون اشعار این کتاب به فارسی ترجمه شده و غالب شعری خودش رو از دست داده ، برداشتی آزاد از شعری از این کتاب رو در زیر می نویسم :
پرستو به نغمه می خواند سپیده دمان
و من نگران که سپیده چه زمان رنگ می بازد؟
آنگاه
شب فرخنده من به سر خواهد رسید
با معشوقه ای که در بسترم آرمیده است
و هرگز نخواهی دانست
که چه سروری در من جاریست
آن هنگام که در گوشم به زمزمه می خواند:
همواره با تو خواهم ماند
و دست در دست هم
از تمام کوچه های زیبا می گذریم.
و می دانم که در نگاهش
من برترینم
در میان زنان زندگیش
و میدانم که دیگر اندوهی به قلبم راه نخواهد یافت
عشق همیشه زیبا!
پاسخحذفمرسی از معرفی
کیان عزیز، بسیار زیبا بود. ممنون که زحمت می کشی و این مطالب رو میذاری و ما هم میایم و خوشه چینی می کنیم.
پاسخحذف